WWFT: Geen herstel bankrelatie bij ernstige verdenkingen van fraude

Rechter hanteert ‘Yin Yang-criterium’

Handel in crypto’s, signalen van frauduleuze transacties bij diverse buitenlandse banken en ongebruikelijke transacties. ABN AMRO hoeft de bankrelatie met een bouwonderneming niet te herstellen. De rechter in kort geding hanteert het ‘Yin Yang-criterium’.

Een bouwonderneming is volgens haar bank (ABN AMRO) betrokken bij fraude. Er zijn verschillende ongebruikelijke transacties. Er komen meldingen van frauduleuze banken van diverse buitenlandse banken en op verzoek van één van hen wordt 20.000 euro teruggestort. De bank zegt de rekening op.

Een onderdeel van de correspondentie tussen de bank en de bouwonderneming:

‘Wat is onze conclusie?

Wij hebben inmiddels verschillende signalen ontvangen dat uw zakelijke rekening van BDN Bouw B.V. betrokken is bij fraude. Volgens deze signalen handelt u in crypto-currency. De verklaring die u heeft meegestuurd van mevrouw [naam 3] suggereert ook een “investment”. Bovendien hebben wij geen melding ontvangen van de buitenlandse bank dat de transactie wel correct zou zijn. U heeft derhalve niet aannemelijk kunnen maken dat het bedrag van EUR 33.000,00 wel voor u bestemd zou zijn. Uw rekening is betrokken bij fraude en de benadeelde heeft hiervan aangifte gedaan. Dit incident heeft tot ernstig vertrouwensverlies bij de bank geleid. De bank zegt de relatie op grond van artikel 35 van de Algemene Voorwaarden ABN AMRO Bank N.V. op. Uw registratie in het Intern Verwijzingsregister zal worden gehandhaafd.’

De onderneming eist in kort geding heropening van de bankrekening en wil de 20.000 euro terug.

Yin Yang-criterium

De rechter verwijst in de uitspraak naar het ‘Yin Yang-arrest’, waarin de Hoge Raad het uitgangspunt formuleert dat op banken op grond van hun maatschappelijke positie ook ten aanzien van ondernemingen de verplichting kan rusten een betaalrekening aan te bieden. Of dat in een concreet geval ook echt moet, moet hangt af van de uitkomst van een belangenafweging. Daarbij weegt zwaar dat het zonder betaalrekening vrijwel onmogelijk is om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer en om een bedrijf te exploiteren. Anderzijds kan de bank een gerechtvaardigd belang hebben om cliënten te weigeren vanwege toezichtrechtelijke eisen of integriteitsrisico’s.

Geen hervatting bankrelatie

De kortgedingrechter oordeelt op grond van het Yin Yang-criterium dat ABN AMRO de relatie niet hoeft te hervatten. De onderneming heeft inmiddels een bankrekening bij een andere bank. Ook de 20.000 euro hoeft niet te worden terugbetaald.

Rechtbank Amsterdam (kort geding), 23 maart 2023 (datum publicatie 4 april 2023), ECLI:NL:RBAMS:2023:1670